بررسی چرایی پدیده تروریسم در منطقه خاورمیانه بر اساس نظریه سازه انگاری
| دسته بندی | علوم سیاسی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | docx |
| حجم فایل | 91 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 22 |
منطقه خاورمیانه همواره آبستن تحولات گسترده و ژرفی بوده است. یکی از این تحولات ظهور، رشد و گسترش حرکت‌های خشونت زا و گروه‌های تروریستی مانند داعش است. اما چگونه می‌توان در قالبی تئوریک به بررسی این جریانات افراطی پرداخت؟ و مهمتر از آن چه نظریه‌ای به شکل مناسبتری قادر به تبیین این مساله است. به نظر می رسد نظریه سازه‌گرا[1] برخلاف نظریات جریان اصلی، توانایی تبیین مناسبتری از شکل‌گیری و رشد گروهای تروریستی و اقدامات خشونت زا در منطقه خاورمیانه[2] دارد. در سازه انگاری، منطق مطلوبیت یک رفتار و قضاوت کنشگر در این رابطه که چه رفتاری مناسب است وجود دارد. برخلاف جریان خردگرا که بر اساس محاسبات عقلانی هزینه و فایده عمل می‌کند. سازه‌گرایی بر ساختارهای عقیدتی و ایدئولوژیک مبتنی است که در شکل دهی به علایق، هنجارها و هویت‌ها باعث خلق منطق مناسب بودن می‌شود. بنابراین حرکتی مانند داعش یک فعالیت ابزاری مبتنی بر منطق خردگرایی هزینه ـ فایده نیست که بتوان به راحتی آن را درک، کنترل یا مدیریت کرد، بلکه هویت‌گرایی و ایدئولوژی گروه‌های افراط‌گرا[3] مشخص می‌کند که آنها چه کسانی هستند، چه می‌خواهند و در شرایط خاص، از منظر آنها چه اقدامات و رفتاری می‌تواند مناسب باشد. در هر حال درک رفتارهایی چون حملات انتحاری با هیچ یک از انتخاب‌های خردگرایانه امکان پذیر نیست. رادیکالهای اسلامی در منطقه خاورمیانه (مانند داعش) نوعی خاص از مناسبات و ساختارهای سیاسی ـ فرهنگی را دنبال می‌کنند که حاصل آن نفی و رد ساختار کنونی ترتیبات قدرت، سیاست و حتی مذهب در سطوح محلی و بین‌المللی است. جهاد علیه کفار، اجرای شریعت سلفی، استقرار ساختار سیاسی ـ مذهبی خلافت، تنها بخشی از منظومه فکری رفتاری رادیکالهای اسلامی است.
در پژوهش پیش رو، هدف بررسی تروریسم و ظهور گروه‌های افراطی مانند داعش، در قالب نظریه سازه انگاری است. به این منظور لازم می‌آید ابتدا تعریفی روشن از تروریسم ارائه نماییم و سپس به توضیح در نظریه سازه انگاری پرداخته و مقوله هستی شناسی این نظریه را به عنوان راه حلی در تبیین شکل‌گیری تروریسم در منطقه خاورمیانه بررسی کنیم. در بحث هستی شناسی سازه انگارانه نیز ابعاد: ماده ـ معنا، خود ـ دیگری و ساختار کارگزار را بررسی نموده و بیان داشته ایم که چگونه این موارد قادر به توضیح و تبیین ظهور تروریسم و گروه‌های افراطی در منطقه خاورمیانه هستند. برای این منظور از رویکرد توصیفی ـ تحلیلی استفاده شده و با توجه به ماهیت موضوع، گردآوری اطلاعات با استفاده از روش کتابخانه‌ای و اینترنتی صورت پذیرفته است.
[1] - Constructivist theory
[2] - Middle East
[3] - extremist
